والیبال سرگرمی ایران عید نوروز

 

 

یوسف رسولی

حمید رضا شیری

محمود عزیزی

 

 

 

 

 

 

 

ورزشی فرهنگی اجتماعی و سرگرمی

درباره ورزش والیبال

 

قوانین ورزش والیبال

 

بازی والیبال (به انگلیسی:Volleyball) یک ورزش تیمی و ششمین ورزش محبوب و گسترده ترین ورزش در برخی کشورهای دنیا است که در آن بازیکنان در دو تیم شش نفره، در دو سوی توری قرار می گیرند و سعی میکنند تا طبق قوانین بازی، توپ را از روی تور در زمین تیم مقابل فرود آورند. طول زمین والیبال ۱۸ متر و عرض آن ۹ است. هرتیم حداقل باید ۳ ست( یا دست) از ۵ پنج ست بازی را ببرد، تا بتواند برنده مسابقه شود.

ورزش والیبال در سال ۱۸۹۵ در کشور آمریکا و به وسیله ویلیام مورگان ابداع شد. بعد به سرعت فراگیر شد؛ به طوریکه در بازی های المپیک تابستانه ۱۹۶۰ برای اولین بار در برنامه بازی های المپیک قرار گرفت و امروزه تقریبا در تمام دنیا بازی میشود. این رشته تقریبا برای تمام گروه‌های سنی مطلوب است و وسایل بازی شامل توپ و تور است. امروزه، بیش از ۸۰۰ میلیون بازیکن بازی والیبال در سراسر دنیا وجود دارند، که ۴۶ میلیون نفر از آنها از ایالات متحده آمریکا هستند.

 

بر اساس اطلاعات کمیته المپیک، بازی والیبال بالاتر از فوتبال، تنیس و دیگر ورزش ها محبوب ترین ورزش بازی های المپیک است. ورزش والیبال قهرمانی جهان قدیمی ترین و مهمترین رویداد والیبال بعد از بازی های المپیک است که هر چهار سال یک بار با شرکت تیمهای ملی والیبال مردان و زنان برتر جهان در یکی از کشورهای دنیا برپا میشود . همچنین ، جام جهانی، لیگ جهانی و جام بزرگ قهرمانان جهان به ترتیب معتبرترین تورنمنت های ورزش والیبال در دنیا هستند. لیگ های متعددی از جمله لیگ سری آ و پرو آ در کشورهای مختلف بوجود آمده اند که جزء مسابقات داخلی آن کشور محسوب میشوند.

 

قوانین و مقررات والیبال

▪ تعداد کل بازیکنان هر تیم: یک تیم ورزش والیبال متشکل از ۶ تا ۱۲ بازیکن میباشد که از این تعداد یک نفر بازیکن لیبرو – ازاد است.

 

▪ تعداد بازیکنان داخل زمین: ۶ نفر.

 

▪ تعداد کل داوران: ۱۰ نفر( یک داور بالا، یک داور پایین و یک داور ذخیره- ۴ داور خط و یک داور خط ذخیره- یک نویسنده و یک کمک نویسنده.)

 

▪ اندازه زمین: طول زمین والیبال ۱۸ و عرض آن ۹ است. 

 

▪ نِت (تور): برخورد توپ به لبه تور اشکال ندارد و خطا نیست.

 

▪ مقدار باد توپ: معمولاً با فشار انگشتان شصت بر روی توپ مشخص می شود.

 

▪ وزن و رنگ توپ: وزن توپ ۲۶۰ گرم است و تا ۱۰ گرم کمتر یا بیشتر اشکال ندارد و رنگ آن مخلوطی از زرد و آبی و سفید می باشد. (استاندارد فدراسیون جهانی)

 

▪ شروع بازی: شروع بازی به وسیله سکه توسط داور قرعه کشی می شود تا یک تیم زمین و تیم دیگر توپ را انتخاب کند.

 

▪ زمان بازی: ۵ گیم بصورت رالی، ۴ ست با نتیجه ۲۵ امتیاز و ست آخر با نتیجه ۱۵ امتیاز می باشد. (البته در مسابقات مدارس ۳ گیم می باشد.)

 

▪ تعداد استراحت: در امتیاز ۸ و ۱۶، اولین تیمی که به این امتیاز رسید یک استراحت فنی به مدت یک دقیقه به هر دو تیم داده می شود. هر تیم به غیر از استراحت فنی دارای ۲ استراحت ۲۰ ثانیه ای می باشد.

 

معرفی ورزش والیبال

 

▪ روش تعویض بازیکنان: داور ابتدای خط یک سوم رو به تور می ایستد و همانجا بازیکن ورودی، تابلوی شماره تعویض را به بازیکن خود می دهد. (در قسمت یک سوم زمین)

 

▪ تعداد تعویض: هر تیم ۶ تعویض می تواند داشته باشد. مثلاً اگر بازیکن شماره ۵ به جای بازیکن شماره ۸ وارد زمین شد، در تعویض بعدی حتماً ۸ باید به جای ۵ وارد زمین شود (یک رفت و یک برگشت).

 

▪ شماره بازیکنان: از ۱ الی ۱۵ (البته در مسابقات جوانان شماره بالاتر اشکال ندارد).

 

▪ طریقه زدن توپ (سرویس): سرویس از پشت خط عرضی و با سوت داور زده می شود و باید توپ از دست جدا شود.

 

▪ پهنای خطوط: پهنای خطوط زمین والیبال ۵ سانتی متر می باشد.

 

▪ اخطار: برای اخطار داور کارت زرد به بازیکن نشان می دهد و یک امتیاز هم به تیم مقابل تعلق می گیرد و اگر سرویس هم داشته باشند به تیم مقابل واگذار می شود.

 

▪ اخراج و جریمه آن: داور کارت قرمز نشان میدهد و بازیکن یک ست اخراج میشود. و تیمی که اخراجی داشته، یک امتیاز از دست میدهد و بازیکن اخراج شده باید روی صندلی پشت نیمکت ذخیره ها بنشیند.

 

▪ ارتفاع تور تا زمین: برای بزرگسالان در بخش مردان ۴۳/۲ متر و در بخش زنان ۲۴/۲ متر می باشد.

 

▪ بازی مساوی: نتیجه تساوی برای مسابقه والیبال وجود ندارد و اگر امتیاز هر دو تیم در یک ست ۲۴ یا ۱۴ شود، بازی ادامه خواهد داشت تا اینکه یک تیم با اختلاف ۲ امتیاز برنده شود.

 

▪ لیبرو: لیبرو بازیکنی است که رنگ پیراهنش با سایر هم تیمی هایش متفاوت است و تنها میتواند توپ را جمع کند و پاس بدهد ولی حق سرویس و آبشار را ندارد و تعویضش در ورقه نوشته نمی شود و هنگامی که در منطقه ۵ قرار داشت، موقع چرخش بیرون میرود و با بازیکن های مناطق ۱- ۶- ۵ میتواند تعویض شود.

 

▪ ابعاد تور: طول تور ۵/ ۹ و عرض آن ۱ متر است. و از سوراخ های مربع شکلی به ضلع ۱۰ سانتیمتر تشکیل شده است. پارچه ای از جنس کتانی به ضخامت ۵ سانتیمتر به لبه بالایی تور دوخته شده است.

 

ارتفاع تور از مرکز زمین 2. 43 متر است. تعیین ارتفاع تور برای خردسالان و نوجوانان به عهده مجمع ملی گذاشته میشود. هر دو انتهای تور از زمین به یک فاصله هستند و نباید حتی ۲ سانتیمتر بالاتر از میزان برقرار باشند.

 

پارچه ای از جنس کتانی که عرض آن ۵ سانتیمتر بوده و سفید رنگ میباشد، در کناره های تور و عمود بر لبه های آن کشیده میشود.

 

قوانین والیبال

 

نکات دیگر

- تعویض لیبرو همیشه پس از یک رالی انجام میشود .

 

- در ست پنجم برای انتخاب زمین با سرویس، داور قرعه کشی میکند . در امتیاز ۸، جای تیمها در زمین عوض شده و استراحت فنی هم وجود ندارد و تنها هر تیم میتواند درخواست یک وقت استراحت نماید.

 

- چرخش بازیکن در مناطق زمین در جهت حرکت عقربه های ساعت انجام میشود .

 

- اگر یک تیم امتیازی از تیم در برابر که سرویس میزند بگیرد، چرخش انجام میشود . چرخش بازیکنان به این صورت است که بازیکن منطقه ۱ به منطقه ۶، منطقه ۶ به منطقه ۵، منطقه ۵ به منطقه ۴، منطقه ۴ به منطقه ۳، منطقه ۳ به منطقه ۲ و منطقه ۲ به منطقه ۱ میرود .

 

- آنتن موجود در طرفین بالای تور، محدوده زمین را مشخص میکند و اگر توپ با برخورد به آنتن، به زمین حریف برسد، قبول نیست. ارتفاع آنتن هم ۱۸۰ سانتیمتر میباشد .

 

- توپ سرویس، دفاع روی تور ندارد.

 

- تماس بدن با تور، عبور تمام پا از خط و حمل توپ با دست خطا میباشد .

 

- اگر تیمی در ست نخست سرویس بزند، در ست دوم تیم مقابل زننده اولین سرویس خواهد بود.

 

- اگر در بالای تور دو یار مقابل، هم زمان به توپ ضربه بزنند، سرویس تکرار میشود و اگر روی نوار قل خورد و به آنتن برخورد نمود، سرویس دوباره تکرار میشود ولی اگر در داخل زمین هر تیمی افتاد، امتیاز به نفع تیم مقابل میباشد .

 

- سرویس باید از قسمت پشت خط عرضی زده شود.

 

- در هنگام بازی، با هر قسمت از بدن میتوان به توپ ضربه زد.

 

گردآوری: بخش ورزشی بیتوته

 

 

 

 

 

عید نوروز در ایران باستان

 

مجموعه: فرهنگ زندگی

 

 

چراغانی نوروزی از سنت‌های قدیمی ایرانیان باستان است

 

نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است که اکنون در مناطق مختلف ایران و کشورهای فارسی زبان آغاز فصل بهار را جشن می گیرند.
این جشن برخلاف همه جشن‌های مختلف سالانه با شور و شوقی وصف ناپذیر همراه با جنب و جوش فراوان در میان ملتها در اولین روز بهار آغاز می‌شود.
افسانه‌های بسیاری برچگونگی پیدایی این جشن وجود دارد که ازآن جمله می توان به برتری این جشن به لحاظ عدم برابری نام ماه و روز اشاره کرد.
طبق روایات مختلف تاریخی، جشن نوروز پیش از زمان حکومت پادشاهی هخامنشی بوجود آمده و در ایران همراه با آیین‌های خاص برگزار می‌شده و همچنان نیزبا کمی تغییرات اجرایی برگزار می‌شود.
برخی از مومنان مسلمان همچون هاتف اصفهانی نوروز را مقارن با روز آغاز خلافت علی علیه السلام می‌دانستند.

 

*خانه تکانی
یکی از مظاهر جشن نوروز، هیجان، آشفتگی و درهم ریختگی است که باستانیان ریشه نا آرامی را در آرامش و اساس پریشانی را در سامان یافتگی می‌دانستند خانه تکانی ازجمله آئین‌های نوروزی است که نشان از درهم ریختگی و هیجان وسپس نظم و نظافت دارد .

 

براساس این آئین، ایرانیان باستان، با آمدن بهار، تمام خانه خود را برای نظافت زیرورو کرده وحتی گاهی خانه‌ها را رنگ آمیزی می‌کردند و یا دست کم همان اتاقی که هفت سین را درآن می‌چیدند ، سفید می‌کردند.

 

مردمان آن روزگار، اثاثیه کهنه را به دورمی ریختند و اسبابی نو جایگزین اش می‌نمودند.
شکستن کوزه را که جایگاه آلودگی‌ها و اندوه‌های یک ساله بود واجب می دانستند.
ظرف‌های مسین را به رویگران می‌سپردند، نقره‌ها را جلا می‌دادند، گوشه و کنار خانه را از گرد و غبار پاک می‌کردند، فرش و گلیم‌ها را از تیرگی های یک ساله می‌زدودند.
این آئین همچنان درمیان ایرانیان مرسوم است و همه ساله از سوی مردم اجرا می شود.

 

* سبزکردن سبزه
ایرانیان باستان، از چند روز به عید مانده سبزه سبز می‌کردند.
آنان دانه‌های گندم ، جو ، برنج ، لوبیا ، عدس ، ارزن ، نخود ، کنجد ، باقلا ، کاجیله ، ذرت ، و ماش را به شماره هفت- نماد هفت امشاسپند؟! - یا دوازده شماره مقدس برج‌ها ؟! در ستون‌هایی از خشت خام سبز کرده و بالیدن هریک از این دانه‌ها را به فال نیک می‌گرفتند و بر آن بودند که آن دانه در سال نو موجب برکت و باروری خواهد بود.

 

خانواده‌ها بطور معمول سه قاب از گندم و جو و ارزن به نماد هومت (= اندیشه نیک) ، هوخت (= گفتار نیک) و هوورشت (کردار نیک) سبز می‌کردند و فروهر نیاکان را موجب بالندگی و رشد آنها می‌دانستند.

 

نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است

 

* مراسم بازگشت مردگان
ایرانیان باستان عقیده داشتند، با آمدن نوروز، فروهرها (ریشه کلمه فروردین) یا رواح درگذشتگان به دنیا بازمی گردند و اگرخانه را تمیز و بستگان را شاد ببینند خوشحال شده و برای بازماندگان خود دعا می‌فرستند.
از این رو چند روز به نوروز مانده در خانه مشک و عنبر می‌سوزاندند وشمع و چراغ می‌افروختند.
همچنین خانم‌ها بهترین غذا را می‌پختند و بر گور درگذشتگان خود می‌پاشیدند و یک روز پیش از نوروز را که همان عرفه یا علفه و یا به قولی بی‌بی‌حور می نامیدند، به خانه‌ای که در طول سال درگذشته‌ای داشت به پرسه می‌رفتند و دعا می‌فرستادند ومی گفتند که برای مرده عید گرفته اند.

 

بخشی از این رسم همچنان در میان ایرانیان مرسوم است، بطورئیکه درآخرین شب جمعه سال، با گلهای بهاری از جمله سنبل به دیدار اهل قبور و درگذشتگان خود می روند و برای درگذشتگان خود طلب مغفرت می‌کنند.

 

* چراغانی نوروزی
چراغانی نوروزی از دیگر سنت‌های قدیمی ایرانیان باستان است.
درآن روزگار، اقوام آریایی به هنگام فرا رسیدن نوروز بر در و بام خانه ها و بلندی دژها مشعل روشن کرده ،آتش افروخته و یا آنکه چراغی روشن بر در خانه‌ها آویزان می‌کردند.

 

* حاجی فیروز
آمدن حاجی فیروز یا آتش افروز درروزهای پایانی سال وهمزمان با آغازسال نوشمسی از بازمانده‌های آئین ایرانیان باستان است که نشان از درهم ریختگی نوروز دارد.
دراین ایام افرادی با صورت‌های سیاه برای تمثیل درکوچه و بازار به آمد و رفت می‌پرداختند
و بدین گونه فاصله میان مرگ و زندگی و هست و نیست را درهم می‌ریختند و قانون و نظم یک ساله را محو می‌کردند.

 

نوروز خوانان و یا حاجی فیروزها، جوانانی هستند که به زبان فارسی ترانه نوروز می‌خوانند و از آمدن نوروز خبر می‌دهند و مژدگانی دریافت می‌کنند.
آنان چنین می‌خواندند: باد بهاران آمده ، نوروز سلطان آمده، مژده دهید ای دوستان، این سال نو باز آمده.
در روستاها و شهرهای مازندران و اردبیل نیز ازنیمه ماه اسفند، گروه‌های نوروزی خوان راه می‌افتند و در کوچه و خیابان‌ها نوروزیه می‌خوانند.

این رسوم ، کماکان درآئین نوروز امروزه مشاهده می‌شود.

 

 

*میرنوروزی
علاوه برآئین ظهور حاجی فیروز درخیابان‌های شهر رسم میر نوروزی نیز در گذشته‌های دور مرسوم بوده است.
میرنوروزی (جابه جا شدن ارباب و بنده) طبق این رسم، به قصد تفریح ، کسی را از طبقه‌های پایین برای چند روزیا چند ساعت به سلطانی برمی گزیدند وسلطان موقت، طبق قواعدی، اگر فرمان‌های بیجا صادر می‌کرد، ازمقام امیری برکنار می‌شد.

حافظ نیز دریکی از غزلیاتش به حکومت ناپایدار میر نوروزی گوشه ی چشمی دارد: سخن در پرده می‌گویم، چو گل از غنچه بیرون آی که بیش از چند روزی نیست حکم میر نوروزی.

 

* شیرینی‌های نوروزی
در بسیاری از نقاط ایران با فرارسیدن نوروز نان و شیرینی پیش از نوروز می پختند و در شب عید در سفره‌ها می‌گذاردند، آنان این کار را برای خوشامدگویی از ارواح نیاکان انجام می‌دادند.

 

امروزه با گسترش زندگی شهر نشینی، پختن شیرینی خانگی برای مراسم عید نوروز در شهرها زیاد مرسوم نیست و مردم برای پذیرایی از مهمانان نوروزی خود شیرینی و آجیل تهیه می‌کنند، البته پختن شیرینی عید نوروز و نیز آماده نمودن تخم مرغ‌های رنگی در روستاهای کشور همچنان مرسوم است .

 

*سفره هفت سین
از اصیل‌ترین و جذاب‌ترین پیک نوروزی می‌توان به سفره هفت سین اشاره کرد.
ایرانیان با فراهم نمودن هفت سین به شماره هفت امشاسپند یا دوازده شماره مقدس برج‌ها ، اقلامی را در سفره‌ای در خانه‌های خود برای حلول و شکوفایی روز نخست بهار فراهم می‌آورند.

 

دراین سفره چیزهای از قبیل آب و سبزه نماد (روشنایی و افزونی) آتشدان نماد (پایداری نوروگرما) که بعدها به شمع و چراغ مبدل شد شیر نماد(نوزایی و رستاخیز و تولد دوباره)،
تخم مرغ نماد (نژاد و نطفه) ، آیینه نماد (شفافیت و صفا) گذاشته می‌شد.

 

همچنین سنجد نماد (دلدادگی و زایش وباروری)، سیب نماد (رازوارگی عشق) انار نماد (تقدس) سکه تازه ضرب نماد (برکت و دارندگی) ماهی نماد (ماه سپری شده اسفند) نارنج نماد (گوی زمین)گل بید مشک گل ویژه ی اسفند نماد ( امشاسپند سپندارمز) از دیگر این اقلام است.

 

گلاب که بازمانده رسم آبریزان یا آبپاشان است و نان پخته شده ازهفت حبوب ، خرما ، پنیر، شکر، شاخه‌هایی ازدرخت مقدس انار، بید، زیتون، انجیردردسته های سه،هفت یا دوازده تایی) و کتاب مقدس از دیگر مواردی بود که درسفره هفت سین گذارده می‌شد.

اکنون ایرانیان از رسوم برجای مانده آن دوران، به هفت سین برگرفته از سیر ، سرکه، سماق، سنجد، سمنو و سبزه و سیب و گل‌های خوشبو از قبیل سنبل و سوسن بسنده می‌کنند.

هفت سینی، بعدها با حذف (یای) به صورت هفت سین درآمده است.
هنوز هم در بعضی از روستاهای ایران این سفره را ، سفره هفت سینی می‌گویند

 

اصیل‌ترین و جذاب‌ترین پیک نوروزی سفره هفت سین است

 

*روز عید یا نوروز
بالاخره روز موعود یا نوروز همزمان با آغاز بهار از راه می‌رسد.
در این روز در وقت تحویل سال تمام خانواده اقوام ایرانی در کنار یکدیگر جمع شده و گرد هم می‌نشستند و منتظر شلیک توپ و آغاز سال جدید می‌شدند.

 

سال نویی دگر با قرائت سوره‌ای از قرآن با دعای یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال ،حول حالنا الی احسن الحال، حلول می‌کند و با شلیک توپ و آتش بازی در آسمان همگان از حلول سال نو با خبر می‌شدند.

 

پس از آن بزرگ خانواده از درون قرآن پولی برداشته و به اعضای خانواده هدیه می‌داد و عید را تبریک می‌گفت.
آغاز سال جدید و رسوم برگزاری آن در هر کشوری متفاوت است و به دین، فرهنگ و نژاد آن باز می‌گردد.

 

این آئین در میان زرتشتیان به گونه‌ای دیگر برگزار می‌شد یعنی پس از تحویل سال، بزرگ خانواده بلند می‌شود و به هر یک از افراد خانواده یک قاشق عسل یا شربت و سه دانه شیرینی یا سه دانه میوه خشک و یا سه سکه که بر روی برگ سبزی است هدیه می‌دهد و چنین است که هر دینی رسم‌های خودش را دارد.
منبع:javanemosalman.parsiblog.com

 



 

سرگرمی برای زندگی باکیفیت‌تر

توسط مریم ناصری آخرین به‌روزرسانی اردیبهشت ۹۶ زمان مطالعه: ۷ دقیقه

استرس

۲۶

اشتراک‌گذاری

داشتن سرگرمی فقط برای گذران وقت نیست؛ سرگرمی می‌تواند کیفیت زندگی شما را بهبود دهد. سرگرمی کاری است که برای لذت یا تفریح انجام می‌دهید. این کارها را در اوقات فراغت‌تان انجام می‌دهید و برای انجام آن‌ها حقوق نمی‌گیرید. از آنجا که سرگرمی‌ها، فعالیت‌های اوقات فراغت هستند، خیلی از مردم سرگرمی را به عنوان چیزی لوکس می‌دانند که از پس هزینه‌های آن برنمی‌آیند:«کی وقتشو داره؟»

 

اما معلوم شده که سرگرمی فقط برای لذت بردن نیست. داشتن سرگرمی مزیت‌هایی زیادی دارد، مثلاً:

• می‌تواند به شما احساس مفید بودن بدهد.
• می‌تواند خلاقیت شما را شکوفا کند.
• می‌تواند ذهن شما را فعال نگه دارد.
• می‌تواند باعث شور و اشتیاق شما بشود.

بعضی از سرگرمی‌ها علاوه بر لذت‌بخشی، برایتان مفید هم هستند. در ادامه ۱۶ تا از این سرگرمی‌ها را به شما معرفی می‌کنیم که کیفیت زندگی شما را بهبود می‌دهند:

۱. مدیتیشن انجام دهید

همه باید مدیتیشن را امتحان کنند. اما آیا مدیتیشن سرگرمی است؟ من معتقدم که هست. انجام مدیتیشن به شما کمک می‌کند استرس کمتری داشته باشید، فشار خونتان پایین بیاید، سیستم ایمنی بدن‌تان تقویت شود و حتی توانایی تمرکزتان بالاتر برود.

آیا مدیتیشن لذت‌بخش است؟ وقتی روزانه به مدت ۱۰ دقیقه به مدیتیشن می‌پردازید، یک شمع روشن می‌کنید و روی زیرانداز یوگایتان دراز می‌کشید، کاملاً ریلکس و آرام می‌شوید و حال‌و‌هوای خوبی خواهید داشت. پس مدیتیشن بدون شک لذت‌بخش است.

۲. چیزی برویانید

باغبانی سرگرمی واقعا مفیدی است. چه چیزی مفیدتر از اینکه گل‌های زیبا بکارید و میوه و سبزی خودتان را پرورش دهید؟ اما این تمام ماجرا نیست، باغبانی تأثیرات دیگری هم روی شما خواهد داشت:

• میزان کورتیزول، یعنی هورمون استرس شما را کاهش می‌دهد.
• پرورش یک گیاه از دانه تا مرحله‌ی میوه دادن، توانایی شما را در ایجاد تغییرات مثبت در این دنیا افزایش می‌دهد.
• یک نوع ورزش به حساب می‌آید (و همه‌ی ما به ۱۵۰ دقیقه ورزش در هفته نیاز داریم).
• تحقیقات نشان داده است باغبانی زوال عقل را تا ۳۶ درصد کاهش می‌دهد.

۳. با آشپزخانه آشتی کنید

تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که در خانه آشپزی می‌کنند نسبت به افرادی که بیشتر بیرون غذا می‌خورند، سالم‌تر هستند و زندگی طولانی‌تری دارند. در واقع وقتی مواد اولیه‌ی لازم برای غذایتان را از خواروبار فروشی می‌خرید، غذای آماده‌ی کمتر، غذای پُرشِکر و چربی کمتری می‌خرید و در عوض، انتخاب‌های سالم‌تری دارید.

از این گذشته، با آشپزی در خانه در هزینه‌هایتان هم صرفه‌جویی می‌کنید.

۴. یک کتاب دستتان بگیرید

کتاب خواندن خیلی باارزش‌تر از وقت‌گذرانی و لذت بردن است. خواندن، مهارت درک‌ مطلب شما را تقویت می‌کند، به ذهن شما یاد می‌دهد تمرکز کند و دامنه‌ی لغت شما را گسترش می‌دهد. همچنین کتاب خواندن قدرت مغز شما را هم افزایش می‌دهد. درست همانطور که پیاده‌روی بدن‌تان را تمرین می‌دهد، خواندن هم مغزتان را تمرین می‌دهد.

از این گذشته، تحقیقات نشان می‌دهد مطالعه استرس را تا ۶۹ درصد کاهش می‌دهد و کمک می‌کند بهتر بخوابید. بهترین کار این است که تلاش کنید این سرگرمی را درست قبل از به رختخواب رفتن انجام دهید.

۵. موسیقی را دریابید

ساز زدن، می‌تواند رشد شناختی شما را افزایش دهد. به‌علاوه، هماهنگی چشم-دست و چابکی شما را بهتر می‌کند. تازه قسمتش جالبش اینجاست: ساز زدن آی‌کیو را هم در کودکان و هم در بزرگسالان تا ۷ نمره افزایش می‌دهد. وسوسه نشدید که بیرون بروید و یک کیبرد بخرید؟

۶. صفحه‌ی شطرنج را از کمد بیرون بیاورید

احتمالا خودتان می‌دانید شطرنج برای بهبود توانایی‌های شناختی مغز، یک سرگرمی عالی است. اول از همه، شطرنج هر دو نیمکره‌ی مغز را تمرین می‌دهد. بازیکنان اول از نیمکره‌ی چپ مغز استفاده می‌کنند و آن را تقویت می‌کنند. این نیمکره با شناخت اشیا سروکار دارد. بعد، این بازی از نیمکره‌ی راست استفاده می‌کند که این نیمکره با الگوی شناخت کار می‌کند.

از این گذشته، شطرنج به شما کمک می‌کند تا حافظه‌تان را تقویت کنید و تفکر استراتژیک را یاد بگیرید.

۷. تکانی به خودتان بدهید

وقتی که می‌رقصید نه تنها به شما خوش می‌گذرد، بلکه فایده‌های دیگری هم برایتان دارد. بدون شک، رقص یک نوع تمرین ورزشی هم هست. به‌علاوه، استرس شما را کاهش می‌دهد و میزان سرتونین را افزایش می‌دهد، سرتونین یک پیام‌رسان عصبی است که به احساس سرخوشی و شادی ربط دارد. یکی دیگر از فایده‌های رقص این است که توانایی شناختی شما را افزایش می‌دهد، یعنی شما را باهوش‌تر می‌کند.

۸. نِمو را پیدا کنید

نتایج یک تحقیق نشان داده است که داشتن حیوان خانگی شما را سالم‌تر نگه می‌دارد. اگر وقت و حوصله‌ی سگ یا گربه را ندارید، برای شما چیزی دوست‌داشتنی‌تر از یک ماهی قرمز وجود ندارد. هیچ‌کس نمی‌تواند اثر آرا‌م‌بخش نگاه کردن به ماهی قرمزی را که به آرامی در آب سُر می‌خورد، انکار کند.

۹. توپ را پاس بدهید

پیوستن به تیم‌های ورزشی یک راه عالی برای آشنا شدن با افراد جدید و دوست‌یابی است. ثبت‌نام برای ورزش‌های داخل سالن یک راه لذت‌بخش برای وقت گذراندن با دیگران است و این یکی از رموز خوشحالی هم هست. مثلاً والیبال یکی از ورزش‌های تیمی است که خیلی زود یاد می‌گیرید به خوبی بازی کنید. یادتان باشد که تحقیقات نشان داده‌اند انزوای اجتماعی از چاقی مزمن هم کشنده‌تر است.

پس دفعه‌ی بعد که می‌خواهید به خانه بروید و تنهایی تلویزیون تماشا کنید، در عوض راهتان را به سمت یک باشگاه ورزشی کج کنید و بروید با دیگران والیبال بازی کنید.

۱۰. با کاراته‌باز درون‌تان ارتباط برقرار کنید

مطالعه و یادگیری یک هنر رزمی ـ مثل کاراته ـ واقعا باارزش است. با یادگرفتن هنر رزمی، یاد می‌گیرید که از خودتان دفاع کنید. به‌علاوه، نظم و انضباط و توانایی تمرکز هم کسب می‌کنید. تمرین هنرهای رزمی به شما کمک می‌کند تا تعادل، استقامت، هماهنگی و قدرت را در خودتان تقویت کنید و ذهن و بدن‌تان را آشتی دهید.

۱۱. سوار بر موج‌ها شوید

فلو یا تچان یک حالت ذهنی است. در این حالت آنقدر در کاری که انجام می‌دهید غرق می‌شوید که خودتان را فراموش می‌کنید، زمان از حرکت باز می‌ایستد و با کاری که در آن لحظه در حال انجامش هستید یکی می‌شوید. موج‌سوای یکی از بهترین راه‌های تجربه این حالت است، به این خاطر که:

• محیطی چالش‌برانگیز دارد. وقتی موج‌سواری می‌کنید، همیشه چیزهای پیش‌بینی نشده‌ای در انتظار شما هستند. به خاطر همین، باید همیشه روی کاری که انجام می‌دهید کاملاً متمرکز باشید.
• اهداف مشخص دارد. از این واضح‌تر نمی‌شود: سوار بر موج‌ها شوید و از تخته موج‌سواری سقوط نکنید.
• همان لحظه نتیجه را می‌بینید. از دو حالت خارج نیست: یا موفق می‌شوید موج‌سواری کنید یا موفق نمی‌شوید!

۱۲. میل بافتنی دست‌تان بگیرید

کارشناسان معتقدند کارهای دستی برای افرادی که از اضطراب، افسردگی و یا درد مزمن رنج می‌برند مفید است. در واقع، کارهای دستی فایده‌هایی شبیه مدیتیشن دارند. ویکتوریا شیندلر، کاردرمانگر، توضیح می‌دهد که حرکت‌های متناوب به عنوان مثال بافتن، رشته‌های عصبی پاراسمپاتیک را فعال می‌کند که این رشته‌ها نیز پاسخ‌های جنگ‌ و گریز را آرام می‌کنند.

۱۳. قلم در دست بگیرید

داشتن یک دفترچه‌ی خاطرات به شما کمک می‌کند افکارتان را منظم کنید، برنامه‌ریزی کنید که چطور به اهداف‌تان برسید، مشکلات را حل کنید و همچنین به عنوان یک مکانیزم ضد استرس عمل می‌کند. به علاوه، دانشگاه آستن در تگزاس ادعا کرده که نوشتن منظم، سلول‌های ایمنی موسوم به لنفوسیت تی را تقویت می‌کند.

در نهایت، نوشتن به شما کمک می‌کند که خودتان را بهتر بشناسید و همچنین کمک می‌کند دریابید چه چیزهایی خوشحال‌تان می‌کند و چه چیزهایی انرژی شما را می‌گیرد. با دانستن این موضوع می‌توانید بیشتر به سمت کارهایی بروید که برایتان لذت‌بخش هستند و از موقعیت‌ها و آدم‌هایی که ناراحتتان می‌کنند فاصله بگیرید.

۱۴. در کلاس‌های آنلاین شرکت کنید

دانش قدرت است. با شرکت در کلاس‌های آنلاین و تبدیل آن به یک سرگرمی، تمام این موارد را به دست می‌آورید:

* یادگرفتن مهارت‌های جدید احساس مفید بودن را در شما افزایش می‌دهد. به این معنی که به توانایی‌تان در دستیابی به نتایجی که می‌خواهید، باور پیدا می‌کنید.

* یادگیری، شما را در کارتان باارزش‌تر می‌کند که این حتی می‌تواند باعث شود ترفیع هم بگیرید.

* یادگیری مغزتان را تحریک می‌کند و به شما کمک می‌کند ذهن‌تان را آماده نگه دارید.

۱۵. یک زبان جدید یاد بگیرید

یاد گرفتن زبان جدید به شما اجازه می‌دهد وقتی سفر می‌روید بتوانید با اهالی آن زبان ارتباط برقرار کنید. همچنین، مسلط بودن به دو یا سه زبان، برای رزومه‌ی شما عالی است.

قسمت جالب ماجرا این است که تحقیقات نشان داده‌اند مغز افراد دو زبانه نسبت به مغز افراد تک زبانه متفاوت عمل می‌کند. یادگرفتن زبان جدید شما را باهوش‌تر می‌کند، از شما شخص قاطع‌تری می‌سازد و حتی باعث می‌شود بتوانید به زبان مادری‌تان بهتر صحبت کنید. از این گذشته، یادگیری زبان جدید احتمال زوال عقل را کاهش می‌دهد.

۱۶. به دلقک درون‌تان توجه کنید

تمرین تردستی کنید. تردستی تمرکز و هماهنگی چشم و دست شما را بهبود می‌دهد. به‌علاوه‌، نوعی مدیتیشن هم حساب می‌شود، چون تمام توجه شما روی اشیایی که درحال پرتاب به بالا هستید متمرکز می‌شود. در واقع تردستی اثری مشابه حالتی دارد که چهار زانو روی زمین نشسته‌اید و ریلکس می‌کنید.

همچنین در سال ۲۰۰۴ تحقیقی در دانشگاه رُزنبرگ آلمان نشان داد که یاد گرفتن تردستی باعث می‌شود قسمت‌های خاصی از مغز رشد کند. اما متاسفانه همین که این کار را متوقف کنید، مغز به حالت اولش برمی‌گردد، پس باید ادامه دهید.

در نهایت بخشی از زمانی را که در حال حاضر در فیسبوک، اینستاگرام یا جلوی تلویزیون می‌گذرانید به داشتن یک سرگرمی جدید اختصاص دهید. بی‌نهایت سرگرمی وجود دارد که می‌توانید از میان آنها انتخاب کنید،‌ اما می‌توانید با همین ۱۶ سرگرمی شروع کنید تا در عین حال به بهبود زندگیتان هم کمک کرده باشید.

 

 

 

 

تاریخ ایران از آغاز تا کنون

 

مجموعه: تاریخ و تمدن

 

 

تاریخ ایران را اصولا به دو بخش کلی قبل از اسلام و بعد از اسلام تقسیم می کنند.

 

 آشنایی با تاریخ ایران

هنگامی که سخن از تاریخ ایران می‌رود، باید به این نکته توجه داشت که آیا منظور تاریخ اقوام و مردمانی است که از آغاز تاریخ تا کنون در مرزهای سیاسی ایران امروزی زیسته‌اند یا تاریخ اقوام و مردمانی است که خود را به نحوی از انحاء ایرانی می‌خوانده‌اند و در جغرافیایی که دربرگیرندهٔ ایران امروز و سرزمین‌هایی که از دیدگاه تاریخی بخشی از ایران بزرگ (ایرانشهر) بوده‌است زیسته‌اند. گاه تاریخ ایران را از ورود آریایی‌ ها که نام ایران نیز از ایشان گرفته شده‌است، به فلات ایران آغاز می‌کنند. ولی این به این معنی نیست که فلات ایران تا پیش از ورود آریایی ها خالی از سکنه یا تمدن بوده‌است. پیش از ورود آریاییان به فلات ایران تمدنهای بسیار کهنی در این محل شکفته و پژمرده شده بودند و تعدادی نیز هنوز شکوفا بودند.

 

تاریخ ایران را اصولا به دو بخش کلی تاریخ ایران قبل از اسلام و تاریخ ایران بعد از اسلام تقسیم می کنند که اینها خود نیز به بخش های کوچکتری تقسیم می شوند.

 

تاریخ ایران قبل از اسلام:
 خود به سه بخش تقسیم می شود:
-ایران قبل از آریایی ها
-مهاجرت آریایی ها به ایران
-ایران باستان

تاریخ ایران قبل از آریایی ها
پیش از آریائى‌ها اقوام گوناگونى در قسمت‌هاى مختلف فلات ایران مى‌زیسته‌ اند.در تاریخ ایران قبل از آریایی ها تمدن‌های شهر سوخته (در سیستان)، تمدن ایلام (در شمال خوزستان)، تمدن جیرفت (در کرمان)، تمدن ساکنان تپه سیلک (در کاشان)، تمدن اورارتو (در آذربایجان)، تپه گیان (در نهاوند) و تمدن کاسی‌ها (در کرمانشاه و لرستان) و تپورها در تبرستان (مازندران) در سرزمین ایران بودند.

 

بزرگ‌ترین تمدن تاریخ ایران دولت عیلام بوده است که سرزمین آنها در جنوب غربى ایران و کمابیش مطابق با خوزستان بوده است. پایتخت عیلام شهر شوش بوده که آثار مربوط به آنها در این شهر پیدا شده است. ظاهراً بخش‌هاى مختلف در عیلام حکومت‌هاى جداگانه و هر یک پادشاهان مربوط به خود را داشته‌اند.

 

این چهار منطقه اَوان، اَنشان، سیمش و شوش بوده‌اند. دولت عیلام غالباً با دولت‌هاى بیشتر تکامل یافتهٔ بین‌النهرین یعنى سومرى‌ها، اکدى‌ها، بابلى‌ها و آشورى‌ها در جنگ بوده است. این دولت در دوره‌اى از تاریخ ایران از بزرگ‌ترین نیروهاى این منطقه شد. از زمان پیدایش امپراتوران ایران (۵۵۰‌ق‌م) عیلام از ولایات خراجگزار ایران شد. شهر شوش در این زمان نیز شهر ثروتمند و با شکوهى بود. زبان عیلامى یکى از سه زبانى بوده است که متون سلطنتى ایران به آن زبان‌ها نگاشته مى‌شده است.

مهاجرت‌ آریایى‌ها به ایران
آریایی ها شعبهٔ وسیعى از نژاد سفید هستند که سرزمین اولیهٔ آنها احتمالاً از شمال دریاى سیاه و خزر تا حوالى رودهاى سیحون و جیحون بوده است. آنها بعدها بخشى به اروپا و دسته‌هائى به سمت ایران و هند حرکت کرده‌اند. در نتیجه به اقوام آسیائى و زبان آنها، هند و اروپائى گفته مى‌شود. آریائى‌ به معنى شریف است. آریائى‌های هند و ایران مدت‌ها با هم مى‌زیسته‌اند و پس از مدت‌ها از هم جدا شدند و تا قبل از جدا شدن، افسانه‌ها و سازمان اجتماعى و زبان مشترکى داشتند.

 

در کتاب های تاریخ ایران زمان آمدن آریایى‌ ها به ایران را برخى ۲۰۰۰ سال ق‌م و بعضى قرن ۱۴ ق‌م تا قرن ۶ ق‌م نوشته اند. آریایى‌ ها هنگامی که به فلات ایران رسیدند، در ابتدا مردمان بومى را قلع و قمع کردند ولى سپس آنها را به‌کار گرفتند. آریائى‌ها پس از ورود به ایران به طوایف مختلف تقسیم شدند که مهم‌ترین آنها مادها و پارت‌ها و پارس‌ها هستند. نام ایران از اسم آریایى‌ ها گرفته شده و به‌ معنى سرزمین آریایى است.

 

  بیشتر بخوانید: صنایع دستی ایران 

 

تاریخ ایران باستان

تاریخ ایران باستان را دوران تشکیل دولت ماد تا پایان حکومت ساسانیان و حمله اعراب به ایران دانسته اند.

مادها حدود ۷۰۸تا ۵۵۰ق‌م
مادها قومی ایرانی بودند از تبار آریایی که در بخش غربی فلات ایران ساکن شدند. سرزمین مادها دربرگیرنده بخش غربی فلات ایران بود. سرزمین آذربایجان در شمال غربی فلات ایران را با نام ماد کوچک و بقیهٔ ناحیه زاگرس را با نام ماد بزرگ می‌شناختند. پایتخت ماد هگمتانه است آنها توانستند در اوایل قرن هفتم قبل از میلاد اولین دولت تاریخ ایران را تأسیس کنند. دولت ماد در ۵۵۰ پیش از میلاد به دست کوروش منقرض شد و سلطنت ایران به پارسی‌ها منتقل گشت.

 

هخامنشیان - ۵۵۰ تا ۳۳۰ ق‌م
هخامنش جدّ این خاندان، قبیله‌هاى پارس را تحت فرمان خود درآورد. پس از او چیش‌پش، پسرش در ناحیهٔ انشان (شرق شوشتر) به شاهى رسید. بعدها آنها پاسارگاد را مرکز خود قرار دادند. تا زمان کوروش سوّم (بزرگ)، شش پادشاه از این خاندان حکومت کردند.

 

تاریخ ایران و دوره های تاریخی آن

 

سلوکیان
پس از مرگ اسکندر (۳۲۳ ق. م) فتوحاتش بین سردارانش تقسیم شد و بیشتر متصرفات آسیایی او که ایران هسته آن بود به سلوکوس اول رسید. به این ترتیب ایران تحت حکومت سلوکیان (۳۳۰ - ۲۵۰ ق.م.) در آمد.  آنها مدت هشتاد سال بربخش بزرگى از غرب ایران سلطنت کردند ولى در قلمرو آنها تقریباً هیچگاه آرامش وجود نداشت. پس از مدتی پارت‌ها نفوذ خود را گسترش دادند و سرانجام توانستند سلوکیان را نابود کنند و چون اولین پادشاه اشکانیان اشک نام داشت نام این سلسله را اشکانیان گذاشتند.

اشکانیان - ۲۵۰ قبل از ‌میلاد تا حدود ۲۲۶ میلادى
اشکانیان تمدن یونانى را که در دورهٔ سلوکیان در ایران به‌وجود آمده بود، ارج مى‌گذاشتند. برخى از پادشاهان اشکانى به خوبى با ادبیات یونانى آشنائى داشتند و برخى نمایش‌هاى یونانى در دربار پادشاهان اشکانى اجراء مى‌شد. در آن دوره مجلسى موسوم به مهستان بود که خود مرکب از دو مجلس بود یکى مجلس اشراف و دیگرى مجلس ”دانایان و مغان“ که جنبهٔ مشورتى داشت و نفوذ چندانى در امور نداشت.

 

در این دوره از تاریخ ایران دامپروى و کشاورزى و تجارت رونق بسیار داشت و برده‌دارى رشد مى‌کرد. دین آنها دین زرتشت و نیز پرستش اجداد آنها بود. سایر ادیان نیز آزادى داشتند. اشک ۲۲ (بلاش اوّل) کسى بود که به‌ جمع‌آورى اوستا پرداخت. زبان آنها پارسى میانه بود که به‌علت تماس زیاد با رومى‌ها، زبان و تمدن رومى نیز در دربار آنها نفوذ داشته است. خط آنها آرامى سریانى بوده و روى برخى سکّه‌ها عبارات یونانى حکّ شده است. از آثار این دوره از تاریخ ایران معبد آناهیتا در کنگاور، خرابهٔ معبد کنگاور، نقوش برجسته از دورهٔ مهرداد و گودرز در بیستون است.

ساسانیان
ساسانیان خاندان شاهنشاهی ایرانی در طول تاریخ ایران هستند که در سالهای ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی حکومت می کردند. شاهنشاهان ساسانی که اصلیتشان از استان پارس بود بر بخش بزرگی از غرب قارهٔ آسیا چیرگی یافتند. پایتخت ساسانیان شهر تیسفون در نزدیکی بغداد در عراق امروزی بود.

 

سلسله اشکانی به دست اردشیر اول ساسانی منقرض گردید. وی سلسله ساسانیان را بنا نهاد که تا ۶۵۲ میلادی در ایران ادامه یافت. دولت ساسانی حکومتی ملی و متکی به دین و تمدن ایرانی بود و قدرت بسیار زیادی کسب کرد. در این دوره نیز جنگ‌های ایران و روم ادامه یافت.

تاریخ ایران بعد از اسلام
پس از استقرار دین اسلام در سرزمین ایران که در نتیجه پیروزی اعراب مسلمان بر ساسانیان و فتح ایران توسط آنها روی داد، تحولات بسیاری در عرصه‌های اجتماعی، مذهبی و سیاسی در تاریخ ایران به وجود آمد.

 

استیلاء مسلمانان بر ایران به سادگى نبود. شهرها زودتر پذیراى سلطهٔ مسلمانان شدند ولى دهات به سادگى به حکومت ایشان تن ندادند. نقاط شرقى ایران و نیز طبرستان و گیلان دیرتر از نواحى غربى به تصرف مسلمانان درآمدند. آنان مجبور مى‌شدند که یک محل را بارها فتح کنند.

 

ایرانیان که از تبعیض طبقاتی موجود در کشورشان ناراضی بودند اسلام را پذیرفتند و در اشاعه آن کوشیدند ولی با این حال هرگز در طول تاریخ ایران مخالفت خویش را با سلطه امویان و عباسیان بر خاک ایران پنهان نکردند و جنبش‌های استقلال‌ طلبانه‌ای را به پا ساختند که تشکیل حکومت‌هایی چون طاهریان (۸۸۱-۸۲۶ م) و صفاریان (۹۰۳-۸۶۶ م) را می‌توان از نتایج آنها برشمرد.

 

طاهریان برای اولین بار پس از ظهور اسلام در طول تاریخ ایران نواحی شرقی ایران همچون خراسان را به استقلال رسانیدند و صفاریان نیز برای اولین بار از زبان خارجی به جای زبان عربی استفاده کردند. از دوره سامانیان (۹۹۹- ۸۱۹ م) نیز خط فارسی نوین پدید آمد و الفبای عربی با زبان فارسی رواج یافت.

 

حکام آل بویه (۱۰۵۵-۹۴۵ م) پس از فتح شیراز و تأسیس حکومت خویش راهی بغداد شده آن را تصرف نمودند و مقام خلافت را به آلت دست خویش تبدیل نمودند و قدرت واقعی را در دستان خویش گرفتند.

 

غزنویان (۱۱۸۶-۹۷۷ م) خود را در تاریخ ایران به عنوان غازیان یا جنگجویان مسلمان مطرح ساختند و سرزمین‌هایی همچون هندوستان را مورد تهاجم خویش قرار دادند.

 

تاریخ ایران بعد از اسلام

 

 سلجوقیان (۱۱۹۴- ۱۰۳۸ م) با پیروزی بر غزنویان حکومت خویش را تأسیس نمودند و سراسر ایران را تحت سیطره خویش درآوردند و به یاری وزرای بزرگ و دانشمند ایرانی قدرت خود را تثبیت نمودند ولی در نهایت توسط خوارزمشاهیان از میان رفتند.

 

حکومت خوارزمشاهیان (۱۲۳۱-۱۰۷۷ م) یکی دیگر از حکومتهای تاریخ ایران بود که با تهاجم مغول‌ها به خاک ایران آغاز گردید. نتیجه این تهاجم انقراض حکومت خوارزمشاهیان و غارت شهرها و قتل عام مردم ایران بود که با نابودی اقتصاد و کشاورزی ایران همراه گردید.

 

مغول‌ها به سرعت خاک ایران را تصرف نمودند و ضمن لشکرکشی به بغداد و به قتل رساندن خلیفه عباسی خلافت اسلامی را از میان بردند (۱۲۲۸ م)

 

پس از مغول‌ها، تیموریان (۱۵۰۶-۱۳۷۰ م) به خاک ایران هجوم آوردند و بار دیگر سرزمین ایران را عرصه تاخت و تاز و غارت قرار دادند.

 

از دوره صفوی (۱۷۳۲-۱۵۰۱ م) برای اولین بار در تاریخ ایران مذهب تشیع به عنوان مذهب رسمی ایران معرفی گردید. مذهب تشیع با ویژگی‌های سیاسی و اجتماعی خویش باعث اتحاد و استقلال ایران گردید و هویت ملی آن را در برابر تهاجمات و ضربات مهلک امپراتوری عثمانی حفظ نمود و بار دیگر در طول تاریخ ایران توانست به عنوان یک قدرت بزرگ سیاسی و مذهبی قد علم کند.

 

در دوره شاه عباس کبیر شهر اصفهان به عنوان پایتخت ایران انتخاب گردید و به اوج عظمت و شکوه دست یافت به طوری که یادگارهای بسیاری از آن دوران تا عصر حاضر نیز بر جای مانده‌اند. صفویان در نتیجه تهاجم افغان‌ها و تصرف اصفهان توسط آنها از صفحه تاریخ ایران حذف شدند.

 

نادرشاه افشار افغان‌ها را شکست داد و ضمن تسلط بر تمامی خاک ایران، سلسله افشاریان را تأسیس نمود (۱۷۳۴ م). پس از افشاریان، زندیان (۱۷۹۶-۱۷۵۰ م) بر اریکه قدرت تکیه زدند و در دوره حکومت آنها شهر شیراز به پایتختی انتخاب گردید و به شهری باشکوه و بزرگ تبدیل شد.

 

دوره قاجاریان (۱۹۲۴-۱۷۷۹ م) از دوره های تاریخ ایران بود که نفوذ قدرت‌های استعماری همچون انگلیس و روسیه تزاری در ایران توسعه یافت و این قدرت‌ها با تحمیل عهدنامه‌هایی همچون ترکمانچای، گلستان و پاریس بر دولت ایران سرزمین‌های وسیعی در آذربایجان، گرجستان، ارمنستان و خراسان را از خاک ایران جدا کردند. نتیجه این تحولات وقوع جنبش‌هایی چون قیام تنباکو، مشروطیت، جنبش جنگل و قیام محمد خیابانی در ایران بود.

 

در سال ۱۹۲۴ میلادی رضاخان به حکومت دست یافت و تاسیس سلسله پهلوی را اعلام نمود. در دوره پهلوی صنعت نفت ایران به رهبری دکتر محمد مصدق ملی شد و همین مسأله زمینه‌ساز قیام‌های استقلال‌ خواهانه گردید که در نهایت به انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ ش (۱۹۷۹ میلادی) منجر گردید.

دوره های تاریخی ایران بعد از اسلام
•    طاهریان (۸۲۰ - ۸۷۳ م. / ۲۰۵ - ۲۵۹ ه. ق. / ۱۹۹ -۲۵۲ خ.) بنیان‌گذار طاهر ذوالیمینین
•    صفاریان (۸۷۵-۹۰۰ م. / ۲۶۱ - ۲۸۷ ه. ق. / ۲۵۴ - ۲۷۹ خ.) بنیان‌گذار یعقوب لیث
•    سامانیان (۸۷۵-۹۹۹ م. / ۲۶۱ - ۳۸۹ ه. ق. / ۲۵۴ - ۳۷۸ خ.) بنیان‌گذار نصر یکم شهریاران بزرگ اسماعیل سامانی و نصر بن احمد
•    زیاریان (۹۲۸ - ۱۰۷۰ م. / ۳۱۵ - ۴۶۲ ه. ق. / ۳۰۶ - ۴۴۹ خ.) بنیان‌گذار مرداویج پسر زیار شهریار معروف قابوس بن وشمگیر
•    بوییان (۹۳۲ - ۱۰۴۹ م. / ۳۲۰ - ۴۴۰ ه. ق. / ۳۱۱ - ۴۲۸ خ.) بنیان‌گذار عمادالدوله علی شهریار بزرگ عضدالدوله
•    غزنویان (۹۹۸ - ۱۱۶۰ م. / ۳۸۸ - ۵۵۵ ه. ق. / ۳۷۷ - ۵۳۹ خ.) بنیان‌گذار سلطان محمود غزنوی
•    سلجوقیان (۱۰۳۸ - ۱۱۹۴ م. / ۴۲۹ - ۵۹۰ ه. ق. / ۴۱۷ - ۵۷۳ خ.) بنیان‌گذار طغرل بیک شهریاران بزرگ ملکشاه و سلطان سنجر
•    خوارزمشاهیان (۱۰۷۸ - ۱۲۲۰ م. / ۴۷۰ - ۶۱۷ ه. ق. / ۴۵۶ - ۵۹۹ خ.) بنیان‌گذار (انوشتکین غرجه) شهریار معروف محمد خوارزمشاه
•    ایلخانیان (۱۲۵۶ - ۱۳۳۶ م. / ۶۵۴ - ۷۳۶ ه. ق. / ۶۳۵ - ۷۱۴ خ.) بنیان‌گذار هولاکوخان
•    تیموریان (۱۳۷۰ - ۱۴۹۸ م. / ۷۷۱ - ۹۰۳ ه. ق / ۷۴۸ - ۸۷۷ خ.) بنیان‌گذار تیمور گورکانی
•    صفویان (۱۵۰۱ - ۱۷۲۳ م. / ۹۰۶ - ۱۱۳۵ ه. ق. / ۸۷۹ - ۱۱۰۲ خ.) بنیان‌گذار شاه اسماعیل یکم شهریار بزرگ شاه عباس یکم
•    افشاریان (۱۷۳۵ - ۱۷۴۸ م. / ۱۱۴۸ - ۱۱۶۱ ه. ق. / ۱۱۱۴ - ۱۱۲۷ خ.): بنیان‌گذار نادرشاه
•    زندیان (۱۷۵۰ - ۱۷۹۵ م. / ۱۱۶۳ - ۱۲۰۹ ه. ق. / ۱۱۲۹ - ۱۱۷۳ خ.) بنیان‌گذار کریم‌خان زند
•    قاجاریان (۱۷۹۵ - ۱۹۲۷ م. / ۱۲۰۹ - ۱۳۴۵ ه. ق. / ۱۱۷۳ - ۱۳۰۵ خ.) بنیان‌گذار آقامحمدخان شهریار بزرگ ناصرالدین شاه
•    سلسله پهلوی (۱۹۲۶ - ۱۹۷۹ م. / ۱۳۴۴ - ۱۳۹۹ ه. ق. / ۱۳۰۴ - ۱۳۵۷ خ.) بنیان‌گذار رضاشاه
•    جمهوری اسلامی (آغاز ۱۹۷۹ م. / ۱۳۹۹ ه. ق. / ۱۳۵۷ خ.) بنیان‌گذار روح‌الله خمینی

 

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته

 

منابع:

aftabir.com

wikipedia.org